15 Mart 2016 Salı

Kompozit Nedir?

Günümüzde kullanım alanlarının çok fazla yaygınlaşması otomotiv sektöründe de birçok kullanım alanı bulması ve gelecekte de çok çeşitli amaçlara hizmet eden ve edecek olan kompozitlerin oluşturulması nedeniyle kompozit malzemelerden bahsetmek ihtiyacını kendimde hissettim.
Nedir kompozit malzemeler?
İki veya daha fazla sayıdaki aynı veya farklı türde maddelerin faydalı özelliklerini birleştirmek yada istenilen bir nitelik oluşturmak amacıyla, bu malzemeler de kimyasal bir birleşme olmadan birleştirilmesiyle oluşturulan yeni maddeye “Kompozit Malzeme” denir. Başka bir deyişle birbirlerinin zayıf yönünü düzelterek üst düzey özellikler elde etmek için bir araya getirilmiş değişik türde malzemelerden veya fazlardan oluşan maddeler olarak da isimlendirilebilir. Kompozit malzeme türleri şunlardır:
  • Polimer Kompozitler,
  • Metal Kompozitler,
  • Seramik Kompozitler.
Kompozitlerin üç temel elemanı bulunmaktadır. Bunlar:
  1. Dolgu(matris) Elemanı: Kompozit malzemelerde dolgu elemanın üç temel fonksiyonu vardır. Bunlar, elyafları bir arada tutmak, yükü elyaflara dağıtmak ve elyafları çevresel etkilerden korumaktır. İdeal bir dolgu malzemesi başlangıçta düşük viskoziteli bir yapıda iken daha sonra elyafları düzgün bir şekilde sarabilecek katı forma kolaylıkla geçebilmelidir 
  2. Takviye Elemanı: Matrisin içinde yer alan fiber kompozit yapının ana mukavemet elemanlarıdır. Düşük yoğunluklarının yanı sıra yüksek elastiklik ve sertlik sağlayan elyaflar kimyasal korozyona da dirençlidir. Günümüzde kompozit yapılarda en çok kullanılan takviye malzemeleri sürekli elyaflardır. Özellikle gelişmiş kompozitlerin oluşturulmasında önemli bir yer tutarlar. 
  3. Katkılar Maddeleri: Katkılar matrise niteliklerine göre özelliklerin artması için ilave edilir.Bu gruptaki kompozit malzemeler askeri ve sanayi birçok alanda korozyon mukavemeti istenilen uygulamalarda, elektrik-elektronik, denizcilik, kara taşıtlarında kullanılmaktadır. Özellikle otomotiv sanayisinde giderek artan uygulama artış hızı görülmektedir.

Kompozitlerin gruplandırılmasında kesin sınırlar çizmek mümkün olmamakla birlikte, içeriğindeki malzemelerin formuna göre bir ayrım mümkündür. 
Bunlar:
  • Elyaflı
  • Parçacıklı
  • Tabakalı
  • Karma kompozitler
Günümüzde kullanım alanına ve ihtiyaca göre bir çok kompozit malzeme oluşturulmakta ve geliştirilmektedir.

Peki, bu kompozit malzemelerin özelliği nedir?
  • Yüksek mukavemet : Kompozitler yüksek mukavemet değerleri sağlayan malzemeler arasındadır. 
  • Hafiflik : Kompozitler birim alan ağırlığında hem takviyesiz plastiklere, hem de metallere göre daha iyi mukavemet sağlamaktadır. 
  • Tasarım Çeşitliliği : Kompozitler bir tasarımcının aklına gelebilecek her türlü karmaşık, dekoratif yada fonksiyonel amaçlı olarak tasarlanabilir. 
  • Kararlılık : Çeşitli mekanik, çevresel baskılar altında kompozit ürünler şekillerini ve işlevselliklerini korumaktadırlar. 
  • Yüksek Elektrik Direnci : Elektrik yalıtım özellikleri, çoğu maddeden iyidir. 
  • Korozyon Dayanımı : Yüksek korozyon dayanımı, diğer üretim malzemelerinden iyidir. 
  • Kalıplama kolaylığı : Tek parça şeklinde kalıpla üretim kolaylığı mevcuttur. 
  • Yüzey uygulamaları : Kompozit ürünlerde kullanılan polyester reçine, özel pigment katılarak renkli üretilebilir. 
  • Şeffaflık özelliği : Kompozitler, cam kadar şeffaf olabilir. Bu neden ile ışığı yayması sayesinde, ışığın önem kazandığı seralarda kullanılabilir. 
  • Beton yüzeylere uygulama imkanı : Bu yüzeylere, kompozitler çok iyi yapışır. Özellikle, betonun gözenekli yapısından, kompozit’i oluşturan ana malzemelerden polyester reçinenin beton gözeneklerinden sızması ve sertleşmesinden dolayı iyi bir yapışma sağlanır. 
  • Ahşap yüzeylere uygulama imkanı : Ahşap malzemelere iyi şekilde yapışır. Ancak ahşabın kuru olması ve stiren ihtiva eden polyester reçine ile yeterince emdirilmesi gerekir. 
  • Demir yüzeylere uygulama imkanı : Demir yüzeydeki pas, yağ ve kir kalıntıları kaldırıldıktan sonra kompozit kaplama uygulanır. Bu sayede demir ve çelik yüzeyler, kompozitlerle kaplanarak korozyon etkisi kaldırılır. 
  • Yanmazlık özelliği : Kompozitlerin alev dayanımı, kullanılan polyesterin özelliğine bağlıdır. Yanmazlık istenen yerlerde “Alev dayanımlı” polyester kullanılmalıdır. 
  • Kompozitler sıcaklıktan etkilenmez : Kompozit ürünler, polyester reçineler ile yapıldığı için yumuşamaz ve şekil değişimi olmaz. Isı ya karşı dayanıklılık kullanılan polyester reçinenin çeşidine bağlıdır. 
  • Kompozitler içine farklı malzemeler gömülebilir : Kompozitler içine demir, halat, tel, poliüretan sert köpük gibi malzemeler gömülerek mekanik özellikleri değiştirilebilir. 
  • Tamir edilebilirlik özelliği : Onarım izlerinin görünmemesi için, onarım işleminin bir kalıp üzerinde yapılması gerekir. Tamir işleminden sonra zımparalanabilir ve boyanabilir. 
  • Kompozitler kesilip delinebilir : Kompozitlere tahta gibi mekanik işlem uygulanabilir. Bu amaçla kullanılan aletlerin sert olması ile iyi sonuç alınmaktadır. 
Bu ve bunun gibi sıralayacağımız birçok özellik kompozitlerin kullanımını ön plana çıkarmakta ve kullanım amacına göre birçok kompozit malzeme geliştirilmektedir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

İş yoğunluğum dolayısıyla yorumlara cevap veremeyebilirim. Anlayışınız icin teşekkürler.