Kaynak Nedir? Nasıl Yapılır?

Kaynak, malzemelerin kendisi veya ilave bir malzemeyle sökülemeyecek şekilde birleştirme işlemidir. Isı ve basınç veya her ikisi birden kullanılarak yapılan bir montajlama işlemidir. Genellikle metal ve termoplastik malzemelere uygulanır. Burada metaller ile yapılan kaynak işlemi üzerinde duracağız.Isı, basınç veya her ikisini birden kullanarak, aynı cinsten iki metali, benzer özelliklerde ilave malzeme ekleyerek veya eklemeden yapılan montaj işlemine "metal kaynağı" adı verilir. 

İki parçanın birleştirilmesinde ilave bir malzeme kullanılırsa, bu malzemeye "ilave metal" adı verilir.

          Peki uygulama nasıl yapılır?

Öncelikle kaynatılacak iki parça uygun pozisyonda ve mesafede yerleştirilir. En basit teknik, çalışma parçalarının kaynak yapılacak kısımlarının eritilmesi ile başlamaktadır. Eritilen bu kısma dolgu malzemesi eklenmekte, ardından da ek yeri soğutularak sertleşme sağlanmaktadır. Bir takım durumlarda ise, ısı ile birleştirme işlemi, belli bir basınç altında yapılmaktadır.

Kaynak imalat yöntemi için kullanılan başlıca enerji kaynakları şunlardır;

• Gaz alevi
• Elektrik arkı
• Lazer
• Elektron ışını
• Sürtme
• Ultra ses dalgaları

İhtiyaç doğrultusunda, açık hava ortamlarında, su altında, uzay boşluğunda ve benzer birçok farklı ortamda kaynak işlemi gerçekleştirilebilir. Bu yöntemler bazı tehlikeleri doğurabilir. İnsanın, aleve, elektrik çarpmasına, zehirli dumanlara ve ultraviyole ışınlara karşı önlem alması gerekmektedir.

Kaynak işlemi ilk olarak demircilerin malzemeyi ısıtma ile metali ergime noktasına yaklaştırarak dövme işlemi yardımıyla birleştirme yapılması olarak anılırken günümüzde uygun ekipman ile bu işlem daha profesyonel hale gelmiştir. Daha sonraları gelişen teknolojiyle beraber elektrik ark ve oksi-gaz kaynağı keşfedilmesiyle gerçek anlamda kaynak adını almıştır. Daha sonrasında direnç kaynağı bulunmuş ve savaşlarında etkisi ile teknolojinin hızlı gelişmesi neticesinde lazer ışın kaynağı, elektron ışın kaynağı gibi modern kaynak yöntemleri ortaya çıkmıştır. Günümüzde ise robotların kullanımı ve entegrasyonu ile kaynak yöntemleri ve teknikleri sürekli olarak gelişmektedir.

          Başlıca kaynak yöntemleri alttaki gibidir;

• Elektrik ark kaynağı
• Mig/ Mag Kaynağı 
• Tig Kaynağı
• Oksi – Asetilen kaynağı
• Elektrik direnç kaynağı
• Enerji ışın kaynakları
• Sürtünme kaynağı
• Katı hal kaynak yöntemleri
• Çeşitli Gazaltı kaynak yöntemleri vb.

Sürtünme kaynağı ( basınç+ısı)

Kaynak yöntemi, lehim ve sert lehim ile fark göstermektedir. Çünkü lehim ve sert lehim de birleştirme işlemi, kullanılan ilave malzemenin düşük ergime sıcaklığından dolayı, düşük erime noktalarında gerçekleştirilmekte ve çalışma parçaları da erimeden oluşmaktadır. Tam olarak kaynak sayılamamakla beraber bir yapışma işlemi sağlanmaktadır. Yani ergiyen metal ana malzemelere tutunarak birleştirmektedir. Bu işlem kağıdı yapıştırıcıyla yapıştırmaya benzer, farkı ısıtma yoluyla eriyen metalin yüzeye yapışmasıdır.