Matkap (El Breyizi) Nedir? Nasıl Kullanılır?

     Delik delme ve havşa açma işlemleri için kullanılan el aletlerine el breyizi denir. Bu aletler halk arasında matkap olarak geçse de matkap el breyzine bağlanan kesici ve delici uçtur.

     Kolla eski tip ve elektrikle çalışanları vardır. Kolla çalışanları basit yapıdadır. Bir dayanak, mandren ve dairesel hareketi sağlayan bir koldan ibarettir. Artık bu eski tip olanlarından piyasada kalmamıştır. 
Elektrikle çalışanları ise, kumanda tertibatı, elektrik motoru ve doğrudan doğruya motor miline takılı bir mandrenden ibarettir. Darbeli ve darbesiz kullanımı mevcuttur. Darbeli çalışma ayarında duvar ve beton tarzı blokların delinmesi için beton matkabıyla yapılan delme işleminde kullanılır. Darbesiz ayar ise metal ahşap gibi malzemelerin delinmesi için kullanılır. Delinecek malzemeye göre kullanılacak matkap ucu değişir.

     Metal malzemeleri delme esnasında eğer matkap çapı küçükse yüksek hızlı devirde delmek gerekir. Matkap çapı büyüdükçe devirde düşürülür. İnce matkap ucuyla delik delmede eğer düşük hız kullanırsak ucu kırma olasılığımız yüksektir. Ayrıca çok büyük çaplardaki matkap uçları ile yüksek devirde kullanım neticesinde matkabı sabit tutamaz ve bir yerimize zarar verebiliriz. Delik delme esnasında eğer ısınma fazla ise soğutma sıvısı kullanabiliriz. Bu da matkabı yakmamıza engel olur.

Kullanımı;

Kullanılacak malzemeye göre matkap ucu seçilir. Mandren(matkap ucunu tutan kısım) matkap ucunun gireceği kadar el veya var ise anahtar ile açılır. Seçilen matkap ucu mandreni merkezleyecek şekilde yerleştirilir ve mandren sıkılır. Eğer matkap ucu beton ve benzeri bir alanda delme amaçlı kullanılacak ise darbeli konum seçilmeli diğerleri için darbesiz ayar seçilmelidir. Eğer ince bir matkap ucu kullanıyorsak yüksek bir devir seçmeliyiz. Tüm ayarlamalar yapıldıktan sonra el breyiz kolundan ve tetik tutamağından sıkıca tutulur. Delinecek alana matkap ucu getirilerek matkap çalıştırılır ve delme işlemi yapılır. Eğer büyük bir delik açılacaksa önden küçük çapta bir matkap ucuyla kılavuz delik açılabilir. Eğer deliğin yeri önemli ve kaymasını istemiyorsanız delinecek yeri nokta ile işaretleyip matkap ucunun kaymamasını sağlayabilirsiniz.

Eğer matkap ucu kırılıyor ise;

• İlerleme ve talaş alma büyüktür.
• Kesme hızı yüksektir.
• Matkap körlenmiştir.
• Matkap zırhı aşınmıştır.
• Talaş dışarıya atılamazsa, kırılır.
• Soğutma sıvısı yetersiz ise, kırılır.
• Matkap doğru bilenmemiştir.
• İş parçası sağlam bağlanmamıştır, hareket ediyordur.
• İş ekseni ile matkap ekseni aynı doğrultuda olmazsa, kırılır.(parçayı çapraz delmek gibi..)

     Matkap kullanımı esnasında koruyucu giysilerimizi ve gözlüklerimizi mutlaka takmalıyız. Uygun devirde uygun matkap ucuyla delme işlemini yapmalıyız. İş parçasını düzgünce sabitlemeli ve el breyzini uygun şekilde sıkıca tutmalıyız. Gereksiz malzemeleri ve kişileri ortamdan uzaklaştırmalıyız.