İthalat Nasıl Yapılır?

Günümüzde iletişim yollarının ucuzlaması ve çeşitlenmesi neticesinde en uzaktaki nokta bile bize bir adım kadar yaklaşmıştır. Herkesin kullandığı küreselleşme adlı bir sözcük bulunmaktadır. Peki, nedir bu küreselleşme? Küreselleşme, ürünlerin, fikirlerin, kültürlerin ve dünya görüşlerinin alış verişinden doğan bir uluslararası bütünleşme sürecidir. Yani bu olay, istediğimiz bir şeyi istediğimiz anda ve istediğimiz noktada bize ulaşma imkanı sağlanıyor. Bu durumda bize sadece gerekli prosedürleri tamamlayıp ürünü getirmek kalıyor. Bu prosedürler de bizi ithalat denilen olayın içine çekiyor. 


Burada size bir mal ithalatın aşamalarını ve bazı terimlerini aktaracağız.

Bu yazıda geçen bazı terimleri ve açıklamalarını “İthalat ve ihracat nedir?” yazımızda bulabilirsiniz.

Not: Alttaki adımlar Satıcı, alıcı, gümrükçü, acenta ve sigorta şirketi etkenleri baz alınarak düzenlenmiştir. Yapacağınız işleme ve anlaşmaya göre biri ya da birkaçı devreden çıkabilir.

Adım 1 –  Talebe istinaden pazar analizini yapın.

Size bir ürünün satınalmasını yapmak için bir talep geldi veya bu ürünü kendi çıkarlarınız doğrultusunda alacaksınız. Bu belirtilen ürünün üretimi yurtdışı kaynaklı olduğunu tespit ettiniz. Bu durumda iki seçenek karşınıza çıkıyor. Ya ürünü üretici firmayla bağlantı kurup kendiniz getirteceksiniz ya da bu işi aracı firmaya veya bayisine yaptıracaksınız. Ürünün direk satışını üretici firma bayiler aracılığı ile yapıyor ve direk satışı bulunmuyor ise sizi bayisine yönlendirebilir. Bu durumda bayiden almaktan başka çareniz kalmıyor. Eğer üretici firmadan direk bir satış var ise fiyat, termin ve teslim koşullarını konuşabiliriz.

Adım 2 – Alınacak ürünün G.T.İ.P. numarasını ve tam olarak tanımını öğrenin.

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu numarasını gümrükçünüzden işlemlere başlamadan önce isteyebilirsiniz. Bu numara 12 hanelidir ve ithal edilecek en küçük malzemeye kadar verilmektedir. Bunu istemeniz durumunda üzerinde yüzde kaç vergi uygulandığını (KDV, ÖTV, antidamping gibi) baştan öğrenmenizi sağlayacaktır.

İlk 4 Rakam Eşyanın Pozisyon Numarasını,

İlk 6 Rakam Dünya Gümrük Örgütü'ne üye tüm ülkelerce kullanılan Armonize Sistem Nomanklatür kodunu,

7-8 inci rakamlar Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kullanılan Kombine Nomanklatür kodunu,

9-10 uncu rakamlar farklı vergi uygulamaları nedeniyle açılan pozisyonları gösteren kodları,

11-12 inci rakamlar ise Gümrük Tarife İstatistik (GTİP) kodlarını oluşturmaktadır.

Örnek G.T.İ.P. uygulaması alttaki gibidir.

08.08.10.80.00.13 G.T.İ.P. nolu "Golden cinsi elma" tarife cetveli yapısı

080810 - AS Nom. Kodu
80 - CN Kodu
00 - Milli alt açılım kodu
13 - İstatistik kodu

Adım 3 – Eşyanın ithalatı ile ilgili yasaklar, izinler ve kontrolleri öğrenin.

İthal edilecek malzeme üzerinde kısıtlama, yasak olup olmadığı getirtilirken hangi evrakların olması gerektiği (CE belgesi, analiz raporu, MSDS vb.) ile ilgili araştırma yapmak gerekir. Hazırlıkları ve gereken evrakları gümrük işlemlerinden önce yapmanız ardiye gibi ek maliyetlerin önüne geçecektir. Ayrıca eğer üretimden çıkmış plaka rulo tarzı bir malzeme ithal ediyorsanız TSE analizine girme riskiyle karşı karşıya kalırsınız. Siz bunu önceden öngörüp yanına numune plakası ekletirseniz. Bu malzemeyi kesip analize alma işlemleri olmayacağı için direk numune plakası işleme alınacaktır. Buda süreci kısaltarak ek maliyetleri azaltacaktır. Örneğin kullanılmış eşya ithalatı yasaktır veya özel izne tabidir.

Adım 4 – Gümrük mevzuatını yakından takip edin.

Getirilecek ürün ile ilgili mevzuatta Gümrük Müdürlüğü bir değişikli öngörmüş olabilir. Ürün daha önce getirtilmiş olsa dahi mevzuatı kontrol etmeniz size yarar sağlayacaktır.

Adım 5 – Satıcıdan Proforma Fatura isteyin.

Teklif sonucu anlaşma sağlandığında Satıcı size bir proforma fatura gönderecektir. Bu belgede nakliye ve sigorta işlemlerinizi çözebileceğiniz detaylar verilmektedir.

Proforma faturada(Pro-forma İnvoice) alttaki detaylar bulunabilir.

Üzerine "Proforma Fatura" ibaresi bulunur ve normal fatura olarak geçerliliği yoktur.

• Proforma Fatura No(P.O No)
• Faturanın tarihi(Date)
• Mal / hizmet cinsi (Description)
• Satıcının ve alıcının isim/unvan, adresleri
• Ödeme şekli(Payment Terms)
• Malların menşei(Country of Origin)
• Teslim şekli(Incoterms)
• Mal veya hizmetin birim fiyatı/miktarı/tutarı
• Malların ağırlığı, ebatları, miktarı
• Sevkiyatın şekli
• Mallara ilişkin ambalaj özellikleri, numara vb. detay açıklamalar
• Navlun ve sigorta prim tutarları
• Düzenleyenin imzası

Adım 6 – Ödeme şeklini kendinizi garantiye alarak belirtin.

Ödeme şekli Proforma Faturada Payment Terms olarak belirtilir ve altına alttaki ibareler yazılır.

• Peşin Ödeme – Cash Payment / Advance Payment / Prepayment / Cash Before Delivery
• Doküman mukabili(karşılığı) ödeme - Cahs Against Documents
• Mal Mukabili Ödeme - Cash Against Goods
• Akreditifli Ödeme – Letter of Credit

Adım 7 – Teslim şekillerinde seçici davranın.

Teslim şekli İthalat- ihracat işlemleri, masrafları, gümrük, nakliye ve sigorta işlemlerinde Alıcı ve Satıcının sorumluluğunu belirtmektedir. Bu teslim şekilleri proformada INCOTERMS olarak belirtilir. Çeşitleri alttaki gibidir. Bunlardan birini seçmeniz sizin ithalat şeklinizi ve masraflarınızı belirler.

• EXW (Ex Works - İşyerinde Teslim)
• FCA (Free Carrier - Taşıyıcıya Masrafsız)
• CPT (Carriage Paid To - Taşıma Ödenmiş Olarak)
• CIP (Carriage and Insured Paid To - Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak)   
• DAT (Delivered At Terminal - Terminalde Teslim)
• DAP (Delivered At Place - Belirlenen Yerde Teslim)
• DDP (Delivered Duty Paid - Gümrük Vergileri Ödenmiş Olarak Teslim)
• FAS (Free Alongside Ship - Gemi Bordasında Masrafsız)
• FOB (Free On Board  - Gemide Masrafsız)
• CFR (Cost and Freight - Masraflar ve Navlun)
• CIF (Cost,Insurance And Freight - Masraflar, Sigorta ve Navlun)

Adım 8 – Satıcı ile anlaşma sağlayın.

Fiyat, termin, kalite, teslim, garanti koşullarında anlaşma sağlayın ve gerekirse sözleşme yapın. Proformayı onaylayın ve anlaşma koşullarında ödeme işlemlerine başlayın.

Adım 9 – Ürünün teşvikli alınıp alınmamasıyla ilgili bilgileri gümrükçünüz ile paylaşın.

Eğer ürün teşvik kapsamında alınacak ise ülkelerce belirlenen vergi oranları ürün üzerine yansımıyor. Teşvikli değil ise gümrüğe girdiğinde vergisini ödemek zorundasınız.

Adım 10 – Ambalaj ve etiketlemeyi üreticiye belirtin.

Nakliye esnasında ürünün bozulmaması, karışmaması için ambalajlama ve etiketleme önemlidir.

Adım 11 – Acentanızı ayarlayın.

Ürün hazır olmadan önce eğer nakliye size ait ise çalıştığınız acentandan nakliye fiyatı alın. Başka bir acentadan da karşılaştırma amaçlı fiyat alabilirsiniz.  Fiyat almak için proforma faturada belirtilen ürün ebatlarını, kapladığı hacmi ve ağırlığını bildirmelisiniz. Bunun yanında nereden alınıp nereye ulaştırılacağını ve hangi ulaşım metodunun (gemi, deniz, hava, demiryolu gibi.) kullanılacağını belirtmelisiniz. Taşıma ile ilgili özel koşullar var ise acentanıza bildirin.

Adım 12 – Ürün için sigorta yaptırın.

Sigorta size ait ise ürünün hazır bilgisi geldiğinde ve acentada nakliyesini ayarladığında mal tutarıyla beraber araç bilgilerini (gemi adı, çıkış tarihi, tahmini varış vb.) anlaşmalı olduğunuz sigortacınıza bildirin. Gelen sigorta poliçesini gümrükçünüze iletin.

Adım 13 – Gümrük işlemleri için evrakları temin edin.

Ürün gümrüğe gelmeden önce gereken evrakları satıcınızdan, acentanızdan, sigortadan ve gerekli yerlerden temin edin. Gümrükçünüze iletin.

• Fatura(İnvoice)
• Paket Listesi (Packing List)
• Konşimento (Bill of Loading)-Kara nakliyesi ise; Semere (CMR)
• EURO 1 Belgesi -Avrupa Birliği’nden geliyorsa
• Menşei Şehadatnamesi (Certificate of Origin) - Avrupa Birliği dışından geliyorsa
• A.TR Dolaşım Belgesi (Gümrük Birliği Anlaşması kapsamı sanayi ve işlenmiş tarım ürünlerinin ithalatında),
• Sigorta
• Banka Ödeme Evrakları
• Ürünle ilgili gelen diğer belgeler (CE Belgesi, garanti belgesi, analiz raporu, MSDS vb.)

Adım 14 – İşlemlerin bitimi ve iç nakliye

Gümrükçünüz gerekli işlemleri takip ettikten sonra ürünün hazır bilgisini iç nakliyeyi ayarlamanız için size iletir. Ürün size geldikten sonra gerekli kontrollerinizi yaptıktan sonra teslim alırsınız.

Not: Eksik veya yanlış bir nokta görüyorsanız yorum bırakabilirsiniz. Gerekli düzeltmeyi yapacağız.