Shoremetre (Durometre) Nedir?

Shoremetre, plastik ya da esnek malzemelerin sertliklerini ölçmek için kullanılan ölçüm cihazıdır. Durometre olarak da adlandırılmaktadır. Malzemenin üzerine iz(çentik) yapan bir iğne ucuna malzemenin uyguladığı direnç değerini yani sertliğini gösteren bir cihazıdır. Cihaz iğnesinin parça üzerinde açtığı çentik çapı ve derinliği cihazdaki shore değerinin karşılığını verir. Ölçüm Cihazı olarak dijital ve analog tipleri mevcuttur.

 Shore (Şor), plastik ya da esnek olan malzemelerin sertlik değeridir. Kauçuk, plastik, polimer ve  elastomerlerin sertliğini belirtmek için kullanılmaktadır. Ölçüm yapılacak malzemenin minimum kalınlığı standarda göre tespit edilmelidir.  Ölçüm için ASTM D2240 standardı kullanılmaktadır. Ölçüm olarak Shore A ve Shore D değerleri piyasada sıklıkla kullanılmaktadır. Shore A genellikle yumuşak malzemelerde, Shore D ise daha sert malzemelerde kullanılır. Altta görüldüğü üzere cihazın uç kısmındaki iğnenin biçimine, çapına ve yayın uyguladığı kuvvete göre birimleri vardır.

     Ölçüm yapılacak malzeme ile belirtilen referans numunenin shore birimleri aynı olmalıdır. Shore A ile ölçülecek malzemeyi Shore D ile ölçemeyiz, zaten doğru sonucu vermeyecektir. Ayrıca ölçüm için ortam sıcaklığı da değeri değiştireceği için referans parça ile ölçülecek parça aynı ortam sıcaklıklarında karşılaştırılmalıdır.
     Durometre, malzemelerin sertliklerini üretim esnasında tespit etmek için idealdir. Örnek olarak kesme kalıplarında kullanılacak vulkollan yaylarında sertliğin istenen değerden düşük olması kalıbın geri itilememesine yol açar. Aynı şekilde yüksek ise kalıbın çalışmasını zorlaştırır. İki durumda istenmez ve belirli bir sertlik değeri kalıbın çalışması için idealdir. Bu vulkollanlar üretim esnasında sertlikleri ölçülerek istenilen değeri yakalaması sağlanır. Aynı durum otomobil lastikleri içinde geçerlidir. Sert lastik mukavemet sağlarken yumuşak lastik yol tutuşu sağlar. Sertlikte ideal dengeyi sağlamak gerekir.

   Altta bazı malzemelerin sertlik ve ölçüm tipleri verilmektedir.

Malzeme Cinsi                                                      Shoremetre           Ölçüm
Baret                                                                        75                         D 
Ebonit(kauçuk+kükürt karışımı) Lastik             100                       A
Sert kaykay tekeri                                                  98                         A
Sert kamyon lastiği                                               50                         D
Yumuşak kaykay tekeri                                       75                         A
Otomobil tekeri                                                     70                         A
Kapı contası                                                          55                         A
Lastik kayış                                                          25                         A
Sorbotan                                                               40                        OO
Sakız                                                                      20                        OO

     Durametre sabit stantlara da monte edilebilir. Bu şekilde daha hassas ve sağlıklı ölçü alınır. Parça üzerine ölçüm ucu tam oturacak şekilde bastırarak çıkan maksimum değer bize sertliği verir. Metallar için olan sertlik ölçüm cihazlarıda mevcuttur.