Torna ve Freze Tezgahlarında Devir ve İlerleme Hesaplama

Tornalama ve frezeleme işlemlerinde kesici uçların performansının maksimuma çıkarılabilmesi için kullanılan bazı değerler mevcuttur. Bu değerlerin doğru aralıklarda girilmesi hem takım ömrü açısından hem de birim maliyet açısından olmazsa olmazlardandır. Kesici uçları verimli kullanmak tavsiye edilen kesme değerlerine uymakla mümkün olur. Devir, ilerleme hesaplarına geçmeden önce bunların ve bileşenlerinin ne olduğu konusunu açıklamak gerekir. Bu açıklamalardan sonra altta tarafımdan oluşturulmuş olan devir ve ilerleme hesap tablosunu indirip kullanabilirsiniz.

Torna ve Frezelemede Kullanılan Değerler

• Kesme Hızı,
• Devir Sayısı,
• İlerleme,

Kesme Hızı: Kesicinin bir ucunun dakikada kat ettiği mesafedir. Tornalarda iş parçanın dönüş hızı olarak alınır. Birim olarak metre/dakika kullanılır. Her ürün için belirlenmiş yaklaşık kesme hızlarının bulunduğu tablolar oluşturulmuştur. Ancak çizelgede yer alan yer alan değerler genel değerlerdir. Bu değerler tezgâhın durumuna iş parçasının ve kesici takımın bağlanma şekline işlemenin şekline bağlı olarak değiştirilebilir.

Kesme hızının bağlı olduğu değişkenler

• Kesici ucun malzemesi, geometrisi ve sertliği
• İş parçasının malzemesi ve sertliği
• Kullanılan tezgâhın gücü ve kapasitesi
• Kesici ucun ve iş parçasının bağlama şekli pozisyonu
• Kaldırılacak talaş miktarı
• İşleme tipi (kaba, orta, finiş)
• İşlenen parça ve kesici uç ebatları veya çapı
• Soğutucu ve kesme sıvısı kullanımı

Devir Sayısı: Kesici takımın veya iş parçasının dakikada yaptığı dönme sayısıdır. Kesme hızı bize tezgâh milinin döndürüleceği devir sayısının hesaplanması için gereklidir. Devir sayısına müdahale ederek kesme şartlarını ayarlayabiliriz. Devir sayısıyla kesici çapı ters orantılıdır.

İlerleme: Kesici ucun iş parçası üzerinde kesme esnasında dakikada kat ettiği mesafedir. Birim olarak mm/dakika kullanılır. Talaşın boyutu ve kesiti talaş derinliği ile birlikte ilerleme değerlerine bağlıdır. Tabla ilerlemesi ve kesici uç ilerlemesi olarak alınabilir.

İlerlemenin bağlı olduğu değişkenler

• İş parçasının malzemesi ve sertliği
• Kesici ucun malzemesi, geometrisi ve sertliği
• Kullanılan tezgâhın gücü ve kapasitesi
• Kesici ucun ve iş parçasının bağlama şekli pozisyonu
• Kaldırılacak talaş miktarı,
• Kullanılan kesici takımın cinsi,
• Frezeleme işleminin cinsi (Silindirik, alın vb.)
• Elde edilecek yüzey kalitesi ve pürüzlülüğü
• İşleme tipi
• Soğutucu ve kesme sıvısı kullanımı

Talaşlı imalatta kullanılan kesici takım, kesici ucun kesme hızı ve kesme ömrü verimliliğe etki eden etkenlerin başında gelir. Kesme hızı ve uç ömrünü, değerler dışında tanımlanmış ilerleme, ucun kesme değerleri dışında bulunan malzeme ve dalgalı geometriye sahip iş parçası yüzeyi çok olumsuz etkiler. Modern takımlar üretildikçe yüzey kalitesi, işleme zamanı ve adeti artmaktadır. Kesici uçların kutularında ve kataloglarında işlenecek malzemeye göre uygun kesme hızları yazılıdır. Kesme işleminde sınırların dışına çıkmak kesici ucun çabuk bozulmasına ve istenilen performans sağlanamamasına yol açar. Buda birim maliyete etki eden en önemli etmendir.
Alttaki linkten elinizin her an altında bulunması gereken Tornalama ve Frezeleme ile ilgili hesaplama yapan excel tablosunu indirebilirsiniz.
Torna ve Freze Devir ve İlerleme Hesapları

Not: Excel tablosundaki değerleri kullanırken doğruluğunu kontrol edin. Eğer tablodaki hesaplamadan kaynaklı herhangi bir zarara uğradıysanız, hiçbir sorumluluk kabul etmiyoruz.