Üzerine gelen sıvı basıncını piston mekanizması yardımıyla hareket enerjisine çeviren hidrolik sistem elemanına hidrolik silindir denir. Yani basınçla mekanik enerji üreten bir elemandır. Bu hareket yerine göre doğrusal veya açısal olmaktadır. Bu silindirler kullanım yerine göre özel üretilebildiği gibi, değişik çapta ve şekilde imal edilebilirler.
Hidrolik silindir gövde ve piston olarak iki ana parçadan meydana gelir. Bunu şırınga gibi düşünebiliriz. Bunların yanında sızdırmazlık elemanları ve bağlantı elemanları silindir üzerinde bulunmaktadır. Çok yüksek basınçlarda kullanıldığı için gömlek et kalınlığı kaldırabileceği basınca göre hesaplanır.
Hidrolik silindirin olabilecek kısımları alttaki gibidir.
Gömlek (Silindir Gövdesi) : Gömlek tek tarafı kapalı bir boru olarak düşünülebilir. Diğer tarafı ise piston milinin (piston kolu) girebileceği çaptadır. Gövde üzerinde hidrolik sıvının giriş ve çıkış yapabileceği bağlantılar vardır. Bu çıkışlar silindirin çeşidine göre 1 veya 2 adet olabilir.
Piston: Silindirin hareket eden kısmıdır. Akışkan basıncı üzerine geldiğinde ileri doğru ilerler. Bunlar sertleştirilmiş çelik olup yüzeyleri honlama, ezme veya kaplama ile çok hassas hale getirilir. Eğer mil üzerine bir darbe gelir ve üzerinde çizik, ezik oluşursa çalışma esnasında o bölgeden sıvı kaçırır.
Hidrolik Silindir çeşitleri alttaki gibidir.
Akışkan basıncı, bu silindirin pistonuna tek taraftan basınç uygular. Tek yönlü ilerleme sağlanır. Pistonun geri dönüşü bir yay ya da ağırlık yardımıyla gerçekleşir. Silindir içerisine akışkan tek taraftan girişi vardır, diğer tarafı akışkanın tahliyesi ve silindirin içerisindeki havanın boşalması için tahliye deliği mevcuttur. Bunlar çok fazla tercih edilen silindirler değildir. Bunların yerine daha çok çift etkililer kullanılmaktadır.
2. Çift Etkili Silindir
Akışkan basıncı pistona her iki yönden de basınç uygular. Hangi yöne hareket sağlanacaksa ters taraftan akışkan basıncı verilir. Tüm hareket bu basınçla sağlanır. Bu yönlendirmeyi kontrol valfi sağlar. Piyasada en çok kullanılan silindir türüdür.
3. Özel Silindirler
Hidrolik silindir gövde ve piston olarak iki ana parçadan meydana gelir. Bunu şırınga gibi düşünebiliriz. Bunların yanında sızdırmazlık elemanları ve bağlantı elemanları silindir üzerinde bulunmaktadır. Çok yüksek basınçlarda kullanıldığı için gömlek et kalınlığı kaldırabileceği basınca göre hesaplanır.
Hidrolik silindirin olabilecek kısımları alttaki gibidir.
Gömlek (Silindir Gövdesi) : Gömlek tek tarafı kapalı bir boru olarak düşünülebilir. Diğer tarafı ise piston milinin (piston kolu) girebileceği çaptadır. Gövde üzerinde hidrolik sıvının giriş ve çıkış yapabileceği bağlantılar vardır. Bu çıkışlar silindirin çeşidine göre 1 veya 2 adet olabilir.
Piston: Silindirin hareket eden kısmıdır. Akışkan basıncı üzerine geldiğinde ileri doğru ilerler. Bunlar sertleştirilmiş çelik olup yüzeyleri honlama, ezme veya kaplama ile çok hassas hale getirilir. Eğer mil üzerine bir darbe gelir ve üzerinde çizik, ezik oluşursa çalışma esnasında o bölgeden sıvı kaçırır.
Hidrolik Silindir çeşitleri alttaki gibidir.
- Tek etkili silindir
- Çift etkili silindir
- Özel silindir
- Çift kollu
- Teleskobik
- Tandem
- Döner (açısal motor)
Akışkan basıncı, bu silindirin pistonuna tek taraftan basınç uygular. Tek yönlü ilerleme sağlanır. Pistonun geri dönüşü bir yay ya da ağırlık yardımıyla gerçekleşir. Silindir içerisine akışkan tek taraftan girişi vardır, diğer tarafı akışkanın tahliyesi ve silindirin içerisindeki havanın boşalması için tahliye deliği mevcuttur. Bunlar çok fazla tercih edilen silindirler değildir. Bunların yerine daha çok çift etkililer kullanılmaktadır.
2. Çift Etkili Silindir
Akışkan basıncı pistona her iki yönden de basınç uygular. Hangi yöne hareket sağlanacaksa ters taraftan akışkan basıncı verilir. Tüm hareket bu basınçla sağlanır. Bu yönlendirmeyi kontrol valfi sağlar. Piyasada en çok kullanılan silindir türüdür.
3. Özel Silindirler
- Çift kollu silindir: Normal pistonların bir tarafında daha geniş basınç alanı varken diğer tarafında piston milinin kapladığı hacimden kaynaklı daha az alan mevcuttur. Bu alan farkından dolayı iterken çok hızlı ilerler ve dönerken daha yavaş ilerler. Bu farkın istenmediği durumlarda çift kollu silindirler kullanılır.
- Teleskobik silindir: Daha uzun mesafelere kuvvet iletmek için iç içe silindirlerden oluşan bu silindirler kullanılır. Her silindirin açılırken sona geldiğinde diğer silindir açılmaya başlar. Daha çok yüksek kurs boyu isteyen damperlerde ve iş makinelerinde kullanılır.
- Tandem silindir: Daha fazla güç elde etmek için güçleri eşit birden fazla silindirin uç uca eklenmesiyle oluşur. Her piston mili açıldıkça birbirini iter.
- Döner silindir: Dönme hareketi gerektiren yerlerde bu silindir kullanılır. İçerisinde dişli mekanizması vardır. Piston ilerledikçe dişliyi dönmeye zorlar. Daha çok robotların çalışmasında tercih edilir. Açısal hareket için idealdir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
İş yoğunluğum dolayısıyla yorumlara cevap veremeyebilirim. Anlayışınız icin teşekkürler.