Satınalma Nedir? Nasıl Yapılır?

Her zaman üreterek mi kar edilir? 

Piyasada değişen koşullar ve rekabet ortamında satınalma faaliyetleri herkes için stratejik önem arzetmekte ve bu alana verilen önem gitgide artmaktadır. Satınalma için, yeterli tedarikçiyi bularak özellikleri tanımlanmış uygun kalitedeki malzemeyi(makine,parça vs.)zamanında ve uygun maliyette tedarik edilmesi diyebiliriz.

Sonuçta satınalma sürecinin başlaması için bir talebin olması gerekir. Satınalmanın kriterleri nelerdir? Satınalma 3 kritere göre yapılır. Bunlar; Kalite, Maliyet ve Termin’dir. Satınalmacı kendisinden istenen ürün veya hizmeti istenen kalitede, maliyette ve terminde yani teslim süresinde satınalmak durumundadır. Şirketin tercihine göre bu üç kriterden biri, ikisi veya hepsi birden seçilerek satınalma yapılması istenebilir. Satınalmacının içine sinmesede, kendisine belirtilen kriterlerde satınalmayı yapması zorunludur. 

Bölüm olarak satınalma departmanı firmadaki tüm bölümlerle ve piyasadaki tüm sektörlerle ilişki içersindedir.Firma içinde ve dışında birçok yöneticiyle iletişim,pazarlık,onayların alınması ve gerekli prosedürlerin tamamlanması,uygun malzemenin temini ve buna benzer birçok kriter satınalma departmanının önemini bir kat daha ön plana çıkarmaktadır.Deyim yerindeyse, satınalmacılar için ‘yedi kocalı hürmüz’ ifadesini kullanmak doğru bir ifadedir.İşler yolunda giderken kimsenin gözüne çarpmayacak küçük bir hata işler bozulduğunda ‘Allah aşkına bu satınalmacılar ne iş yapıyor ’gibi diyaloglara yol açabilir.

Klasik satınalmada, satınalma departmanı tecrübeli bir elemanla tüm satınalma faaliyetlerinin yürütüldüğü eski zihniyet artık eskilerde kalmış, yerine çok iyi organize olmuş bir takım yapısı geçmiş, kurumsallık oluşmuştur.

Bir ayakkabıyı ele alacak olursak,

Sizin için birinci öncelik nedir?

• İhtiyaç olup olmadığı mı?
• Fiyatı mı?
• Kalitesi mi?
• Ayağa oturup oturmaması mı?
• Modeli mi?
• Marka olması mı?(marka takıntısı olanlar için)
• Referans mı?(abim aldı memnun kaldı)
• Garanti süresi mi?
• Temin süresi mi?
• Aldıktan sonra yaşanacak sıkıntıların dikkate alınıp alınmayacağı mı? 

Tabiki sıralama kişilere göre değişebilir.Tüm bunları topladığımızda satınalmanın gerçek anlamda ne olduğunu çözebiliriz.Bu ve bunun gibi birçok sorunun cevaplandırılması kısa zamanda etkin ve verimli çalışan bir satınalma sisteminin oluşmasını sağlayabilir.

Bir ürünü alırken kar etmek satın almanın üstlendiği en önemli rollerden biri olarak görülebilir. Çünkü alınan malzemenin üretilen ürün üzerine maliyetini göz önünde bulundurursunuz. Kullanılan malzemenin size maliyeti ne kadar fazla olursa üretilen malında sizden çıkışı o kadar fazla olacaktır. Küreselleşen dünyada, firmaların piyasa şartlarında yüksek maliyetlerle yaşaması da imkansızdır. tabiki satınalma sürecine sadece fiyat olarak bakamayız.

Satınalmada pazarlık başlı başına ele alınması gereken bir konudur. Pazarlık yapanın pazarlıkla ilgili bilmesi gereken belli başlı konu vardır. En iyi satınalma yoktur, optimum satınalma vardır, herkesle pazarlık yapılmaz, tedarikçiye asla zarar ettiremezsin. Pazarlık bu bilinç ve çerçevede yapıldığında pazarlık olur. Hiçbir satınalma kıyaslanmadan en iyi satınalma olarak değerlendirilemez. Pazarlık sonucunda ne kadar yüksek oranda indirim alırsak alalım, tedarikçiyi zarara uğrattığınızı düşünemeyiz. Az da olsa mutlaka yapılan satışta bir karı vardır.

Ülkemizde iş hayatının geneline baktığımızda satınalma departmanı ne yazık ki yardımcı bir bölüm olarak görülmekte ve ‘satınalma, ne var ki, onu herkes yapar! anlayışı hüküm sürmektedir.