13. Cuma Günü Neden Uğursuz Kabul Edilir?

Dünyadaki ülkelerin bir çoğunda uğursuz gün olarak nitelendirdiği 13. Cuma neden böyle kabul ediliyor? 13. Cuma'nın anlamı nedir? 13. Cuma ismi nereden gelmektedir?

Çoğunlukla Jason Voorhees adlı kült karakter ile ünlenen 13. Cuma filmi, 13. Cuma için olan inanışa göre yapılmış bir film olarak dikkat çeker. Hristiyanlık dinindeki 13 rakamının uğursuzluğu ve Cuma gününün kesişmesi ile ortaya çıkan 13. Cuma anlayışı bazı kesimlerde yılın 13. Cuması olarak düşünülse de aslında bu durum ayın 13'üne denk gelen Cuma günüdür. Peki İslam dininde kutsal bir gün olan Cuma günü neden ayın 13'üne denk geldiğinde uğursuz olarak kabul görür?

13. Cuma Günü Neden Uğursuz?

Yaygın bir inanış olan 13. Cuma'nın neden uğursuz kabul edildiğini anlamak için bu kelimenin kökenine bakılmalı; 13. Cuma'dan korkmaya, literatürde verilen isim "paraskevidekatriaphobia"dir. Bu isim ise Yunanca Cuma anlamına gelen olan Paraskeví kelimesi ile 13 sayısının anlamına gelen dekatreís kelimelerinin sonuna fobi anlamına gelmekte olan phobía kelimesinin eklenmesi ile oluşuyor. 

Aynı zamanda 13 rakamının uğursuzluğundan kısaca bahsetmek gerekirse; her ne kadar 13'ün uğursuzluğu Hristiyanlık öncesine dayansa da ilk sebep İsa'nın son yemeğinde masada 13 kişinin bulunması ikincisi ise İskandinav mitolojisine göre Valhalla'da verilen bir yemekte istenmeyen Loki yemeğe katılarak 13 kişilik yemeğe dönen bu etkinlikte tanrılar tanrısı, rüzgar ve bilgelik tanrısı Odin ve ana tanrıça Frigg'in oğlu, en çok sevilen tanrı Balder'in öldürülmesidir.

Bu konuda yaygın bir inanışa sahip olan Fransızlar ziyafete 14. kişi olarak gelen misafirler için Quartorziennes kelimesini  kullanırlar. Aynı zamanda Fransa'da hiç bir evde 13. numaralı kapı numarasına sahip değildir. Avrupa'da birçok sokakta 13 sayısı yer almazken, İtalyanlar da ikramiyelerde 13 numarasını kullanmayı tercih etmiyorlar. 

Numeroloji'ye göre 12 sayısı bütünlüğü temsil ediyor; 12 burç olması, bir yılda 12 ay olması, İsrail'in 12 kabilesi, 12 saat sistemi, İsa'nın 12 havarisi, Olimpus'un 12 tanrısı vb... 13 sayısı ise düzensiz ve bu 12 bütünlüğünü bozan sayı olarak görülüyor.

Cuma'nın uğursuzluğu konusu ise İskandinav mitolojisi ile alakalı. Cuma ismini aşk ve doğurganlık tanrıçası olan Frigga'dan aldığı görülür. İskandinav ve Germanik kabileleri Hristiyanlığa geçişlerinde Frigga bir dağın zirvesine gönderilmiş ve cadı olarak addedilmiş. Her Cuma kindar tanrıçanın 11 farklı cadı ve şeytan ile -toplamda 13 kişi- toplanıp sonraki haftanın kaderini belirledikleri anlatılmaktadır. Bu sebeple İskandinavya'da Cuma günleri cadıların gece yarısı buluştuğu gün olarak kabul edilmektedir.

Hristiyanlık dininde ise Cuma günü İsa'nın çarmıha gerildiği ve Adem ile Havva'nın yasaklı meyveyi yediği gün olduğu için uğursuz kabul edilir. Aynı zamanda Budistler ve Brahminler de bu günü uğursuz sayarlar.

Yazan : Abdullah Kırıcıkaya