İyon İtiş Sistemi Nedir?

Uzay temalı bilim kurgu filmlerinde işlenen uzay yolculuğu konularında bir çok uzay aracı ekrana getirilir. Bu araçlar olağan üstü hızlara ulaşarak gezegenler arası yolculuğu mümkün kılmakta. Gelecekte bu araçların gerçekleşip gerçekleşmeyeceği muamma fakat insanoğlu her geçen gün uzay yolculuğunu biraz daha mümkün kılmaya başlıyor. Peki iyon itiş sistemi nedir? İyon itiş sistemi nasıl çalışır?

Uzay yolculuğu denildiği zaman genellikle akılda canlanan ilk görüntü, dev bir uzay mekiğinin yer çekimine karşı koyarak yavaş yavaş atmosfer dışında çıktığıdır. Uzay mekikleri, şu an için yer çekiminden kurtulup uzaydaki diğer gezegenlere ulaşmamızı sağlayacak tek alternatif araç.

Muhtemelen gelecekte ise uzay mekikleri haricinde de uzaya ulaşmamıza olanak sağlayacak araçlar geliştirilecektir. Fakat şu an için insan oğlu sahip olduğu imkanları geliştirmeye devam ediyor.  İşte bu bağlamda NASA, uzaydaki uzay mekiklerine güç sağlamaları amacıyla iyon itiş sistemini devre sokmak amacında.

Uzayda uzun yolculuklara çıkacak uzay mekiklerine güç sağlaması için üzerinde çalışılan iyon itiş sistemi, uzunca bir vakittir bilim kurgunun bir hayali. NASA bu konu ile ilgili çalışmalarına ilk olarak 1950 senesinde başlamış ve 1998 senesinde de Deep Space 1 (DS1) isimli uzay mekiğinin görevinde bu sistem başarılı bir şekilde kullanılmıştır. DS1, yalnızca 9969 Braille ve Borrelly asteroitlerini ziyaret etmenin yanında, iyon itiş sistemininde yer aldığı birbirinden farklı 12 NASA teknolojisini bünyesinde barındırmıştı. 

İyon itiş sistemi aslına bakılırsa küçük bir itme kuvveti uygulamakta. Yani bir uzay mekiğini Dünya'nın yörüngesi dışına çıkartmak için yeterli bir sistem değil. Zaten sisteminde asıl amacı bu değil. İyon itiş sistemi, atmosfer dışına çıkmış uzay mekiğine güçlü bir itiş gücü sağlamak amacıyla geliştirilen bir sistem. Devamlı olarak itiş uygulayan ve itiş gücünü her seferinde daha da arttıran iyon itiş gücü, uzay mekiğini belli bir süre içinde 320,000 km/s sürate çıkarabilmekte.

Kimyasal yakıtların sağladığı itiş gücü, ne kadar yakıt depolandığı ve ne kadar yakıtın yakıldığı ile doğru orantılıdır. İyon itiş gücünün sağlantığı itiş gücü ise elektriksel kaynak ile orantılı. Örnek olarak NASA'nın Dawn isimli uzay mekiğinde kullandığı ve bir kutu içecek boyutunda olan elektriksel kaynağı, iyon itiş sistemine 27 saat boyunca itiş gücü sağlamış.

Yalnızca NASA değil, Hayabusa görevini tasarlayan Japonya ve ESA'da söz konusu yeni iyon itiş sistemi üzerinde çalışmalarına devam etmekte. Birçok bilim kurgu fanatiğine göre iyon itiş sistemi, ışık hızına ulaşmanın ilk basamaklarını oluşturuyor.

Yazan : Abdullah Kırıcıkaya