Bitcoin Nedir?

Her geçen gün dijital dünyanın iyice hayatlarımız da yer edinmeye başlamasıyla birlikte eskiden sadece internet ortamında duyduğumuz Bitcoin isimli sanal parayı, artık çevremizde de sıkça duymaya başladık. Bu duyumların genelini Bitcoin nedir? Ne işe yarar? Kağıt paranın yerini mi alıyor? Nasıl Bitcoin sahibi olunur? Gibi sorular oluşturur. Bitcoin üzerine sektörel çevrelerde uzun uzun tartışma konuları meydana geldi. Anlık değer kazanımları ve değer kayıpları spekülasyonlara sebep oldu. Hızlı yükselmesinden ve farklı bir yatırım biçimi olmasından dolayı kendisine bir çok yatırımcı çekti. Peki gerçekte Bitcoin nedir? Dijital kültürün bir aldatmacısı mı yoksa paranın gelecekte ki hali mi?

Bitcoin Nedir?

Bitcoin, Satoshi Nakamoto tarafından 2008 yılında deneme amaçlı başlatılmış, herhangi bir resmi kuruluş ya da merkez bankası ile ilişkisi bulunmayan, sadece ülkelerin para birimleri ile alınabilen ve satılabilen, hiç bir şekilde üçüncü parti hizmeti sağlayan aracı bir kuruma ihtiyaç duymaksızın transferi gerçekleştirilebilen sanal bir para birimidir. Küresel piyasalar içinde Dolar ve Euro para birimlerine alternatif olarak tanıtılan Bitcoin'in kısaltması BTC, sembolü ฿'dir.

Bitcoin Kağıt Para Yerine Kullanılabilir mi?

Bir çok insanın Bitcoin'i yavaş yavaş kağıt paralarının yerini alacağını düşünür. Onlara göre ileri ki zamanlarda kağıt paralar tedavülden kalkacak ve yerlerini tamamen sanal para olan Bitcoin ve türevleri alacak. Bu düşüncelerin tamamen gerçek olması için çok uzun zamanların geçmesi gerektiği şüphesiz bir gerçek. Fakat sanal paralar kesinlikle ciddiye alınması gereken bir para birimi. Zira dünyada bir çok ülkede bireysel olarak kullanılıyor. Bunun haricinde her geçen gün devletler nezdinde de itibar görmeye başladı. Yakın bir zamanda Alman Maliye Bakanı, Bitcoin'i bir tür hesap birimi olarak gördüklerini halka duyurdu.

Bitcoin Nasıl Üretilir?

Bitcoin üretme işine madencilik (mining) adı veriliyor. Madencilik yaparak Bitcoin elde etmek, madenciliğin tek amacı değil. Madencilik, hesaplama yetkisi ile işlemi gerçekleştirme, sistem ağını tehlikelere karşı koruma ve sistemde bulunan her kullanıcıyı senkron hale getirme işidir. Bu sistem tek bir noktadan kontrol edilemediği için Bitcoin kullanılmakta olan her yerde bu süreci sorunsuz çalıştırabilmek, sistemi gözetim altında tutabilmek gibi işleri birilerinin bazı bedeller karşılığında yapması gerekiyor. Bu kişilere de madenci deniyor.

Eğer tek başınıza Bitcoin madenciliği yapmak isterseniz, bilgi birikiminin yanı sıra çok iyi bir bilgisayar donanımına sahip olmanız gerekiyor. Çünkü Bitcoin madenciliği direkt bilgisayar donanımı ile yapılmaktadır. Başlarca işlemci (CPU) ile yapılmakta olan Bitcoin madenciliği daha sonraları yerini işlemcilerden 50-100 kat daha seri çalışabilen ekran kartlarına (GPU) teslim etmiş durumda. Yani bu da demek oluyor ki bilgisayarınız da sahip olduğunuz ekran kartı ne kadar gelişmişse Bitcoin madenciliği başarınız da o denli iyi olacaktır. Buna ilaveten sadece Bitcoin madenciliği için özel olarak tasarlanmış bilgisayar donanımlarını da satın alabilir ya da kiralayabilirsiniz.

Eğer bu konuda acemi ve Bitcoin ile yeni tanıştıysanız, o zaman Bitcoin elde etmek için kendi başınıza uğraşmak zorunda değilsiniz. Bitcoin havuzu (mining pool) denilen sistemlere dahil olabilirsiniz. Bir nevi bilgisayarlarınızın güçlerini birleştirmek... Bu havuzların sayısı oldukça çoktur ve her havuzun gelir dağıtımı farklıdır. Genel olarak elde edilen toplam gelir, havuza katılan kullanıcılar arasında belirli bir formüle göre dağıtılır. Ek olarak belirli bir yüzdeyi de havuz operatörü alır.

Bitcoin madenciliği günden güne daha da zorlaşmaktadır. Bunun en büyük sebebi dünyanın dört bir tarafından insanların sürekli olarak madenciliğe daha güçlü bilgisayarlar ile başlamasıdır. Sistem de bunun sonucunda piyasaya kısa zamanda çok miktarda Bitcoin sürülmesinin önüne geçebilmek için zorluk seviyesini arttırmaktadır. Buna ilaveten her yıl dolaşıma dahil olan Bitcoin miktarı azalmaktadır.

Bitcoin'in Değerini Ne Belirliyor?

Bitcoin'in kendinden oluşan bir değeri olmadığı için değerini insanların kabulü belirliyor. Yani piyasadaki arz ve talep sayesinde değer kazanıyor. Talebi arttığında değeri yükseliyor talebi düştüğünde, değeri de düşüyor. Dolaşım da olan sınırlı sayıda Bitcoin'in olması ve yeni Bitcoin oluşturmanın önceden belirlenmiş prosedürü ve limiti olduğu için arza göre talebin çok hızlı artması Bitcoin'in değerini arttırmasına sebebiyet veriyor.

Bitcoin Nasıl Kullanılıyor?

Bitcoin kullanabilmeniz için öncelikle bir cüzdan oluşturmanız gerekmekte. Bu sanal cüzdanı bilgisayarınızdan ya da telefonunuzdan oluşturabileceğiniz gibi internette ki web servislerinden de yararlanabilirsiniz. Bitcoin için oluşturacağınız cüzdanlar da herhangi bir sınır bulunmuyor, yani istediğiniz kadar cüzdan oluşturmakta özgürsünüz. Bunun haricinde sanal cüzdanınızı oluştururken kişisel bilgilerinizi vermek zorunda değilsiniz. Oluşturacağınız bu sanal cüzdan ile para alabilirsiniz, para gönderebilirsiniz ve hatta alış veriş dahi yapabilirsiniz.

Bitcoin'ler ödeme gerçekleştiren adresten ödemenin ulaştığı adrese şifrelenmiş olarak imzalanarak gönderilir. Yapılan her işlem ağa duyurulur ve blok zincirinde yerini alır. Bu sayede eklenen Bitcoin'ler birden fazla kez kullanılmamış olur. Bitcoin bu ve buna benzer sistemler ile son derece güvenli, hızlı ve basit bir ödeme ağı sağlamaktadır.

Satın almış olduğunuz ya da çıkarttığınız Bitcoin'leri internet üzerinden harcayabilirsiniz. Bizim ülkemiz de henüz tam olarak yaygınlaşmasa da diğer ülkelerde çeşitli çevrim içi mağazalarda Bitcoin kullanarak alış veriş yapıp, ürün satın alabilirsiniz. Bu tarz yerlere Bitcoin Travel ve Bitcoin Navigator üzerinden ulaşmanız mümkün.

Bitcoin Yatırım Aracı Olarak Kullanılabilir mi?

Bitcoin, yatırım aracı olarak kullanılabilir. Bitcoine'e değer katan etkenin arz talep miktarı olması sayesinde çok sık değer değişimine uğruyor. Bunun yanında Bitcoin ile yapılan transferlerin anlık olması onu önemli bir yatırım aracı kılıyor. Gittikçe artan popülaritesi onu her geçen gün daha fazla tercih edilen bir sistem haline getiriyor.

Bitcoin Güvenli midir?

Bitcoin çerçevesince yaptığınız her işlem şifrelenir. Aynı zamanda Bitcoin yapısı sağlam bir işlem kaydı hafızasına sahiptir. Cüzdan şifrenizi çaldırmanız ya da bilgisayarınızın hacklenmesi gibi kullanıcı kaynaklı hatalar dışında bir güvenlik açığı barındırmayan bir sistemdir. Bitcoin kriptosu gereği bir paranın iki kez harcanması imkansızdır. Paranın size ait olduğu ve daha öncesinde bir başka kullanıcıya gönderilmediği, işlem öncesin de sistem tarafından kontrol edilir. Bu nedenle hileli yollarla Bitcoin oluşturup, satmak mümkün değildir.

Her İsteyen Sanal Para Birimi Oluşturabilir mi?

Her isteyen kendi sanal parasını oluşturabilir. Madencilik kuralları ve sistem protokolleri tamamen farklı olsa dahi sistemin ana işleyiş tarzı ve mantığı aynı olacaktır. Hatta şu an dahi piyasada Bitcoin türevi yüzlerce sanal para bulunmaktadır.

Bitcoin'in Avantajları ve Dezantajları Nelerdir?

Avantajları :

Herhangi bir ülkenin merkez bankası ile ilişkisi olmadığı için herhangi bir ülke ekonomisinden etkilenip, değer kaybetmiyor. Oluşan dalgalanmalar bu para birimini ilgilendirmiyor.
Bitcoin anonimdir. Bu sebeple hiç kimse ya da hiç bir kurum sizin hesabınıza müdahale edip, kapatamaz ya da donduramaz.
Bitcoin hesabı açmak basit ve hızlıdır. Bankalarda açılan hesaplarda dakikalarca beklemeniz ve bir çok sayfaya imza atmanız gereklidir. Bitcoin'de bunların hiç birine ihtiyaç duymazsınız.
Bitcoin ile bir hesaptan diğerine transfer yaparken işlem ücreti ödemek zorunda kalmazsınız.
Yapacağınız gönderimler hafta sonu-hafta içi fark etmeksizin 7/24 alıcıya ulaşır.

Dezantajları :

Bitcoin'in ani dalgalanmaları çok hızlı yükselip size para kazandırabileceği gibi, çok hızlı düşerek para kaybetmenize de sebep olabilir.
Yapılan para transferlerinde alıcının ve göndericinin hesabına bağlı kimlik bilgilerini gizli tuttuğu için her türlü yasa dışı para transferine olanak sağlar.
Bitcoin'leri kaybetmek kolaydır. Bunun sonucunda Bitcoin sisteminde kaybettiğiniz Bitcoin'leri ya da ele geçirilen Bitcoin cüzdanları geri almak için bir yöntem bulunmuyor. Bunun önüne geçmek için dikkat edilmesi gereken husus Bitcoin'leri internet bağlantısı barındırmayan sabit disklere kaydetmek.

Yazan: Abdullah Kırıcıkaya
Konuyla ilgili yazılar: