İnox Nedir? Nerelerde Kullanılır?

İnox nedir? İnox nerelerde kullanılmaktadır? Ankastre eşyalar ile İnox'un ne gibi bir ilgisi vardır? Ankrastre alırken nelere dikkat edilmelidir? İnox ürünler nasıl anlaşılır?

İnox Nedir?

İnox, gerçek paslanmaz çeliğe verilen isimdir. Inox ürünler, aşınmaya, paslanmaya ve yıpranmaya dayanıklıdır. Bu özellik paslanmaz çeliğin pürüzsüz yüzeyi sayesinde doğal olarak meydana gelmektedir.

İnox'un pürüzsüz ve sert yüzeyi hem temizlik imkanını kolaylaştırır hem de havada gezinen mikrop taneciklerini engelleyen bir zemin oluşturur. İnox bir yüzey ya da kaplama değil, paslanmaz çeliğin ta kendisidir. Gerçek İnox'da meydana gelen herhangi bir aşınma, parmak izi, pas vb. gibi bir aşınma şeffaf tabaka ile yenilenebilir.

İnox, tamamen paslanmaz çelik bir malzeme türü olup; asitler, temizleyiciler ya da herhangi bir başka madde ile etkileşmediği için herhangi bir deformasyona uğramaz ve bu malzemelerin yemeğinize tat ve koku olarak karışmasına imkan vermez. Bazı marka ve modellerde İnox yerine parlak saç gibi maliyeti az olan malzemeler kullanılmaktadır. Ankastre alırken tercih edeceğiniz ürünün yapım malzemesinin İnox olup olmadığını küçük bir mıknatıs ile anlayabilirsiniz. Mıknatıs İnox yüzeye tutunmazken saç yüzüylere hemen tutunacaktır. Paslanmaz çelik, %10 üzerinde (genellikle %12-20 aralığında) krom içeren demir-karbon alaşımıdır. Krom, malzemeyi yenime ve ısıya karşı dayanıklılık kazandırır.

Özel nitelikli paslanmaz çelik türleri elde etmek için bu alaşıma başka elementlerde katılabilir. Bu özel türlerin içinde en önemli olan, nikel eklenmesiyle oluşturulan 18-8 paslanmaz çeliğidir (%10 krom %8 nikel). Paslanmaz çeliğe eklenen diğer önemli bileşenler fosfor, manganez, molibden, niyobyum, zirkon, titan, selenyum, silisyum, kükürttür. Paslanmaz çeliğin üretim aşamasında kimyasal denetim ve çok yüksek sıcaklıklar gerekmektedir. Bu sebepten dolayı alaşımlar uzun süre elektrik fırınlarında hazırlanmışlardır. Bu teknik ile fırınlara en çok, sadece en son üründe bulunması istenen elementleri içeren hurda malzemeler katılır. Son zamanlarda ise, malzemenin önce elektrik fırınında eritilmesi ve sonrasında başka bir potaya alınıp oksijen ile işlenmesine dayalı teknik geliştirilmiştir. Bu tepkimeyi standart hale getirmek için argon ile seyreltilmiş oksijen gazı malzemeye potanın dibindeki deliklerden veya üst taraftaki hamlaç ile püskürtülür. Paslanmaz çelikler, ısıl işleme tepkilerine ve kimyasal bileşimlerine göre sınıflara ayrılabilir; 

• Sertleştirilemeyen ve %15-30 krom ile %0.2'den daha az karbon içeren ferritli çelikler.
• Su verme yoluyla sertleştirilebilen ve %10-18 krom ile değişen oranlarda (bazı alaşımlarda bu oran %1'in üzerinde) karbon içeren martensitli çelikler.
• %16-26 krom, %6-22 nikel ve %0.25'ten daha az karbon içeren ostenitli çelikler.
• Su vermeden sertleştirilebilen ostenitli çelikler yenime karşı dayanımı en yüksek malzemelerdir.

İnox Nerelerde Kullanılır?

EVDE
Mutfak ve pişirme aletleri, bulaşık/çamaşır makineleri, buzdolapları, mutfak lavabo ve evyelerinde, mangal ve barbekülerde, banyo ve banyo aksesuarlarında (lavabo, klozet)

TİCARİ (PROFESYONEL) MUTFAKLARDA
Restoran mutfaklarında, havalandırma cihazlarında, yiyecek servis ekipmanlarında.

GIDA İŞLEMEDE
Büyük gıda ve sıvı taşımacılığında, fıçılarda, bekletme ve fermente tesislerinde, şarap üretim ve saklama tesislerinde, et ve balık endüstrisinde, yiyecek saklama ve konserveleme fabrikalarında, mandıralarda.

GENEL KAMU
Alışveriş merkezlerinde, çöp kovalarında, geri dönüşüm kutularında, genel tuvaletlerde (lavabo, el kurutma cihazı, kağıt havlu tutacağı), yüzme havuzlarında.

SAĞLIK
Tedavi için özel havuzlarda, ameliyathanelerde, cerrahi aletlerde.

ALTYAPI TESİSLERİ
İçme suyu dağıtımı, boru ve malzemelerinde, su depolama ve arıtma tesislerinde, hava işleme tesislerinde.

Bunun dışında yapılarda, otomotiv sektöründe, elektronik cihazlarda ve daha çok farklı birçok alanda kullanımı dünya çapında artarak devam etmekte.

Yazan : Abdullah Kırıcıkaya