Mandela Etkisi Nedir?

Son dönemlerde internet ortamında popülerleşen Mandela etkisi nedir? Nasıl ortaya çıktı? Neden oluyor?

Ülkemizde bir aralar adeta gündem konusu haline gelen "Hugo ve Tolga Ağabey" tartışması binlerce insan tarafından konuşulmuş, hatta o günlerin gazetelerinin de köşe yazılarında bu tartışma konusu yer almıştı. Milyonlarca insan programda Hugo adlı çizgi karaktere ve Tolga Garipoğlu'na yayına bağlanan bir çocuk tarafından hakaret edildiğini söylemekte idi. Fakat Tolga Garipoğlu, her ekran karşısına çıkışan da bu soruya "Hayır öyle bir an hiç yaşanmadı, şayet kanıtlayan olursa kendisine araba hediye edeceğim" diyerek yanıt verdi.

Bu cevaba rağmen yapımcısı Twitter üzerinden böyle bir canlı yayın kazasının yaşandığını söyledi. Her ne kadar yapımcının ve bu anı izlediğini iddia eden milyonlarca insan olsa da bu olaya ilişkin hiç bir kanıt bulunmuyor. İşte bu ve buna benzer kanıt bulunamayan fakat milyonlarca insan tarafından ortak bir şekilde inanılan durumlara Mandela Etkisi ismi veriliyor.

Mandela Etkisi Nedir?

Sadece bir iki kişinin veya bir grubun değil, neredeyse tüm dünyanın doğru olarak kabul ettiği, hatta şahit olduklarını düşündükleri bir yanılgı durumu meydana geliyor. Peki bu Mandela etkisi olayı nasıl fark edildi? İsmine neden Mandela deniyor?

Mandela Etkisi, aslında yüzyıllardan beri olan bir durum. Fakat ilk olarak 2010 yılında Fiona Broome adlı bir blog yazarı tarafından ortaya atılan bir isim diğer insanlar tarafından da hızla kabul edildi ve böyle yaygınlaştı. Bu ismin fikri ise Nelson Mandela'nın 80'li yıllarda hapishanede iken ölme efsanesinden gelmekte. 2013 yılının sonlarında kaybettiğimiz Nelson Mandela'nın ölüm haberi birçok kişiyi derinden üzerken aslında milyonlarca insanı da şok etmişti. İnsanlarda "Nelson Mandela 80'li yıllarda ölmemişmiydi" algısı oluşmuştu. Yani özetle uzun yıllar yaşamış olan Nelson Mandela gibi değerli bir insanı dünya nüfusunun çoğu 1980'li yıllarda hapishanede ölmüş olarak biliyordu. Hatta çoğu insan tarafından "Gerçek Mandela 80'li yıllarda öldü" gibi teoriler ve tartışmalar meydana geldi. Bu durumda böylelikle 'Mandela Effect' yani Mandela Etkisi olarak adını aldı. 

Nasıl Ortaya Çıkıyor? Neden Bu Kadar Gerçekçi Geliyor?

Mandela Etkisi, aslında büyük bir kitlenin bir bilgiyi ya da olayı yanlış bir biçimde aktarmasından kaynaklanan kitlesel bir yanılsama. Bu çoğunlukla medya üzerinde yapılan manipülasyonlar dahi olabiliyor. Özellikle siyasi isimleri öldü diye çıkarılan yalan haberler. Rant ve tiraj için yapılan abartı-uydurma içerikler dahi Mandela Etkisi'ne yarar sağlamakta.

Gerçeği bir türlü kabul edememe durumu da bu sebepten oluşuyor. Yani, size yıllar boyunca bir olayın ya da bir kişinin A olduğu öğretiliyor ise sonradan gerçeğin B olduğu ortaya çıktığında bunu istemsiz olarak kabul etmemeye hatta karşı çıkmaya başlıyorsunuz. 

Yazan : Abdullah Kırıcıkaya